Sunuş

Atatürk

Okulumuz

Etkinlikler

 Kurslar

  Rehberlik

OGYE

BAŞA DÖN

ÇIRAKLIK VE MESLEK EĞİTİMİ KANUNU

Kanun Numarası : 3308
Kabul Tarihi : 5/6/1986
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih: 19/6/1986 Sayı: 19139


BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler

Amaç
Madde 1 - Bu Kanunun amacı; çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile okullarda
ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime ilişkin esasları düzenlemektir.

Kapsam
Madde 2 - Bu Kanun;
a) 17 Temmuz 1964 tarih ve 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu ve bu Kanunda değişiklik yapan 3153 sayılı Kanun ile, 8 Mart 1950 tarih ve 5590 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları, Ticaret Borsaları ve Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği Kanunu ve Bu Kanunda değişiklik yapan 2567 sayılı Kanuna göre kurulmuş mesleki kuruluşlar ile bu kuruluşlara üye işyerlerini, mal ve hizmet üreten kamu kuruluşlarını; Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif evleri Genel Müdürlüğüne bağlı işyerleri ile Dışişleri Bakanlığına bağlı Devlet Konukevleri hariç olmak üzere döner sermayeli işyerlerini; bu işyerlerinde çalışan çırak, kalfa ve ustaları;
b) Bu maddenin (a) fıkrasında yazılı işyerlerinde, mesleki ve teknik liselerde eğitim gören öğrencileri;
Kapsar.

Tanımlar
Madde 3 - Bu Kanunda geçen;
a) "Bakanlık", Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığını;
b) "Aday çırak", çıraklığa başlama yaşını doldurmamış ve çıraklık döneminden önce kendisine işyeri ortamı tanıtılan, sanat ve mesleğinin ön bilgileri verilen kişiyi;
c) "Çırak", çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin
gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen
kişiyi;
d) "Öğrenci", işletmelerde, mesleki ve teknik liselerde eğitim görenleri;
e) "Kalfa", bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını
kazanmış ve bu meslekle ilgili iş ve işlemleri ustanın gözetimi altında kabul
edilebilir standartlarda yapabilen kişiyi;
f) "Usta", bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını
kazanmış ve bunları mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen; üretimi planlayabilen; üretim sırasında karşılaşılabilecek problemleri çözümleyebilen; düşüncelerini yazılı, sözlü ve resim ile açıklayabilen; üretimle ilgili pratik hesaplamaları yapabilen kişiyi;
-------------------
(1) Bu Kanunda birlikte veya ayrı ayrı geçen "ilkokul" ve "ortaokul" ibareleri,
16/8/1997 tarih ve 4306 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle "ilköğretim okulu"
olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
g) "Usta öğretici", ustalık yeterliğini kazanmış; aday çırak, çırak, kalfa
ile meslek lisesi öğrencilerinin işyerindeki eğitiminden sorumlu; meslek eğitimi tekniklerini bilen ve uygulayan kişiyi;
h) "İşletmelerde Meslek Eğitimi", mesleki ve teknik öğretim kurumu öğrencilerinin beceri eğitimlerinin işletmelerde, teorik eğitimlerinin ise mesleki ve
teknik eğitim kurumlarında veya işletme veya kurumlarca tesis edilen eğitim merkezlerinde yapılan eğitim uygulamalarını;
i) "Fon", Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma
Fonunu;
İfade eder.

İKİNCİ KISIM
Kurullar

BİRİNCİ BÖLÜM
Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu

Kurul
Madde 4 - Çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimi ile okullarda ve işletmeler
de yapılacak mesleki eğitimin; planlaması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi
konularında tavsiye kararları almak ve görüş bildirmek üzere bir "Çıraklık ve
Mesleki Eğitim Kurulu" kurulur. Bu kurulun kararları Milli Eğitim Gençlik ve
Spor Bakanının onayı ile uygulanır.
Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu Bakanlık mesleki ve teknik eğitimle görevli Müsteşar Yardımcısının başkanlığında,
a) Bakanlıkça görevlendirilecek ilgili Genel Müdür;
b) Maliye ve Gümrük Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı;
c) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı;
d) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı;
e) Devlet Planlama Teşkilatı Sosyal Planlama Başkanı;
f) Türkiye Esnaf ve Küçük Sanatkarları Konfederasyonu temsilcisi;
g) Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği temsilcisi;
h) En çok işvereni temsil eden İşveren Sendikaları Konfederasyonu temsilcisi;
i) En çok işçiyi temsil eden İşçi Sendikaları Konfederasyonu temsilcisi;
j) Mesleki ve Teknik Eğitim alanından görevlendirilecek Yüksek Öğretim Kurulu temsilcisinden;
Teşekkül eder.
Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda mesleki ve teknik eğitimle ilgili Genel
Müdür ve Daire Başkanlarını toplantıya davet eder.
Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı gerekli gördüğü durumlarda kurul toplantılarına başkanlık eder.
Kurulun sekreterya hizmetleri Bakanlıkça yürütülür.
Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulunun toplantı ve çalışma esasları yönetmelikle düzenlenir.

Görevleri
Madde 5 - Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Gerek bu Kanun ve gerekse bu Kanuna göre çıkarılacak olan yönetmelik
hükümlerinin uygulanmasını takip etmek ve değerlendirmesini sağlamak.
b) Muhtelif sektör ve branşda çıraklık eğitimi ile meslek eğitimi konusunda
eğitim ihtiyaçlarını tespit etmek ve Bakanlığa bildirmek.
c) Çıraklık ve mesleki eğitim programlarının esasları ve süreleri hakkında
Bakanlığa görüş bildirmek.
d) Çıraklık ve işletmelerdeki mesleki eğitim imtihan komisyonlarının kurul-
ması ve çalışması ile imtihanların yapılış usullerine ilişkin yönetmelik taslaklarını hazırlamak ve Bakanlığa sunmak.
e) Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler için
sözleşme modellerini hazırlamak ve Bakanlığa sunmak.
f) Lüzumu halinde çıraklık ve mesleki eğitim ile ilgili konuların incelenme-
si için ihtisas komisyonları kurmak.
g) Çıraklık ve mesleki eğitimle ilgili Bakanlıkça gönderilecek konuları
incelemek ve görüş bildirmek.
h) Bu Kanuna göre yapılacak çıraklık ve işletmelerdeki mesleki eğitimde;
uygulama alanına alınacak veya çıkarılacak yer ve meslekleri belirlemek ve Bakanlığa görüş bildirmek.
i) İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurullarının yıllık çalışma raporlarını
değerlendirmek.
j) Teknolojik gelişmelerin ve iş hayatındaki değişmelerin meslek eğitimine
etkilerini izlemek ve Bakanlığa bildirmek.

İKİNCİ BÖLÜM
İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu

Kurul
Madde 6 - İllerde çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimi ile okullarda ve
işletmelerde yapılacak mesleki eğitimin planlanması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi konularında valiliğe görüş ve tavsiyeler bildirmek üzere "İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu" kurulur.

İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu;
a) İl Milli Eğitim Gençlik ve Spor Müdürü;
b) İl İş ve İşçi Bulma Kurumu Şube Müdürü;
c) İl Sanayi ve Ticaret Müdürü;
d) İl Esnaf ve Küçük Sanatkarları Dernekleri Birliği Başkanı ve Çıraklık ve
Mesleki Eğitimin yapıldığı mesleklerle ilgili olarak Esnaf ve Sanatkarlar Dernekleri Birliği Başkanlığınca seçilecek 3 üye;
e) İl Ticaret Odası Başkanı;
f) İl Sanayi Odası Başkanı;
g) İlin çıraklık ve mesleki teknik eğitimden sorumlu Milli Eğitim Gençlik
ve Spor Müdür Yardımcısı;
h) Çıraklık Eğitimi Merkezi Müdürü;
i) Valilikçe görevlendirilecek, yönetmelikte belirlenecek büyük illerde 2,
diğer illerde 1 meslek lisesi müdürü;
j) En fazla işçiyi temsil eden konfederasyonun o il için göstereceği işçi
sendikası temsilcisinden;
Teşekkül eder.
Gerekirse kurul toplantılarına başkanın isteği üzerine müşavir üyeler de
alınabilir.
İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu toplantı ve çalışma esasları yönetmelikle belirlenir.
Kurulun Başkanı İl Milli Eğitim Gençlik ve Spor Müdürüdür.
Kurulun kararları valinin onayı ile uygulanır. Vali gerekli gördüğü hallerde
kurula başkanlık eder.

Görevleri
Madde 7 - İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Muhtelif sektör ve branşdaki çıraklık ve mesleki eğitim ihtiyacını il
seviyesinde tespit etmek ve Bakanlığa sunmak.
b) Bakanlıkça gönderilen çıraklık ve mesleki eğitim çerçeve programlarının
il ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi için Bakanlığa görüş bildirmek.
c) Çıraklık ve mesleki eğitim uygulamalarında ortaya çıkan uyuşmazlıkların
çözümüne yardımcı olmak.
d) Bu Kanun hükümlerinin il seviyesinde eksiksiz yerine getirilmesi için
gerekli tedbirleri almak.
e) Çıraklık ve Mesleki Eğitim konularında valilikçe gönderilecek konuları
incelemek ve sonuçlandırmak.
f) İldeki çıraklık ve mesleki eğitim uygulamalarını takip etmek ve değerlendirmek. Bu konu ile ilgili yıllık çalışma raporunu hazırlamak ve Bakanlığa sunmak.

Kapsama alma
Madde 8 - İlin Bakanlıkça Kanun kapsamına alınma kararının yayımı tarihinden
itibaren üç ay içinde "İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu" kurulur.

ÜÇÜNCÜ KISIM
Çıraklık, Kalfalık ve İşletmelerde Mesleki Eğitim

BİRİNCİ BÖLÜM
Çıraklık ve Kalfalık Eğitimi

Aday çırak
Madde 9 - İlköğretim okulunu bitirmiş olanlar, bir mesleğe hazırlık amacı
ile çıraklık dönemine kadar işyerlerinde aday çırak olarak eğitilebilirler. (1)

Çıraklık şartları
Madde 10 - Çırak olabilmek için aşağıdaki şartlar aranır.
a) 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak.(2)
b) En az ilköğretim okulu mezunu olmak.
c) Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya
uygun olmak.
Ağır, tehlikeli veya özellik arz eden mesleklere alınacak çırakların öğrenim
ve yaş durumu ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.

Aday çırak ve çırakların statüleri
Madde 11 - Aday çırak ve çırak; öğrenci statüsünde olup, öğrencilik haklarından yararlanır. Bunlar işyerinde çalışan işçi sayısına dahil edilmezler.

Eğitim ve çalışma
Madde 12 - Aday çırak ve çıraklar, mesleğin özelliğine göre haftada 8 saat-
ten az olmamak üzere 10 saate kadar genel ve mesleki eğitim görürler. Bu eğitime katılmaları için aday çırak ve çıraklara ücretli izin verilir.
Aday çırak ve çıraklar pratik eğitimlerini işyerlerinde veya çıraklık eğitimi merkezlerinde; teorik eğitimlerini ise eğitim kurumlarında veya Bakanlıkça uygun
--------------------
(1) Bu maddede yer alan "eğitilirler" ibaresi, 16/8/1997 tarih ve 4306 sayılı
Kanunun 6 ncı maddesiyle "eğitilebilirler" olarak değiştirilmiş ve metne
işlenmiştir.
(2) Bu bentte yer alan "onüç yaşını" ibaresi, 16/8/1997 tarih ve 4306 sayılı
Kanunun 6 ncı maddesiyle "ondört yaşını" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Görülen eğitime elverişli işyerlerindeki eğitim ünitelerinde yaparlar. Bu iki
eğitim birbirlerini tamamlayacak şekilde planlanır ve yürütülür.
Pratik eğitim, hazırlanmış eğitim programlarına göre, işyerinin ve mesleğin
özelliklerine uygun olarak usta öğreticinin gözetiminde yapılır. Pratik eğitimde 1475 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesi hükmü gözönünde bulundurulur.
Çıraklık eğitiminin esas ve usulleri yönetmelikle düzenlenir.

Sözleşme yapılması
Madde 13 - 507 sayılı Kanuna tabi işyerleri, Bakanlıkça tespit edilecek illerde ve meslek dallarında 19 yaşından gün almamış kimseleri çıraklık sözleşmesi yapmadan çalıştıramazlar.
İşyeri sahibi, aday çırağı ve çırağı çalıştırmaya başlamadan önce bunların
velisi veya vasisi veya reşit ise kendisi ile yazılı çıraklık sözleşmesi yapmak
zorundadır.
Çıraklık sözleşmesi; çırağın sözleşme süresi içinde reşit olması halinde,
çırağın rızasıyla, işyeri sahibinin değişmesi halinde yeni işyeri sahibi aynı
mesleği sürdürüyorsa ve rızasıyla devam eder, aynı mesleği sürdürmüyorsa sözleşme feshedilir. Fesih halinde çırağın önceki çalışmaları geçerli olup; yeni yapacağı çıraklık sözleşmesi ile çıraklık statüsünü devam ettirerek çıraklık süresini ve eğitimini tamamlar.
Bu Kanunun uygulandığı yer ve meslek dallarında Borçlar Kanununun çıraklık
sözleşmesine dair hükümleri ile onsekiz yaşını doldurduktan sonra sözleşmesi devam eden çıraklar hakkında 1475 sayılı İş Kanunu hükümleri uygulanmaz.

Çıraklığa başlama ve çıraklık süresi
Madde 14 - Çıraklığa bir deneme dönemi ile başlanır. Bu dönem mesleğin özelliğine göre bir aydan az, üç aydan fazla olamaz. Bu süre Bakanlıkça tespit edilir. Deneme döneminden sonra taraflar 10 gün içinde ilgili çıraklık eğitimi merkezi müdürlüğüne başvurmadığı takdirde çıraklık sözleşmesi kesinleşir ve bu dönem çıraklık süresinden sayılır. Deneme döneminde ücret ödenir. Aday çıraklıktan çıraklığa geçenler deneme dönemini yapmış sayılırlar.
Çıraklık süresi 3 - 4 yıldır. Bu süre mesleklerin özelliğine göre ilgili
kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir. Bu süre kesintisiz olarak
devam eder, yıllık izin dışındaki devamsızlıklar çıraklık süresine eklenir.

Usta öğretici bulundurma şartı
Madde 15 - Aday çırak ve çırak almak için işyerinde usta öğretici bulunması
şarttır.

Kalfalık imtihanı
Madde 16 - Kalfa adayının mesleği ile ilgili bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarına iş hayatınca kabul edilebilir seviyede sahip olup olmadığı kalfalık imtihanı ile tespit edilir.
Çıraklar kabul edilebilir mazeretleri dışında çıraklık eğitimi süresi sonunda açılacak ilk kalfalık imtihanına girmek zorundadırlar.
İmtihan komisyonunun teşkili ile imtihanın esasları ve usulleri yönetmelikle
düzenlenir.
Çıraklık sözleşmesi ilk kalfalık imtihanını izleyen ikinci kalfalık imtihanının tamamlanması ile sona erer. Sözleşmenin sona ermesini takip eden aybaşından itibaren Bakanlıkça çıraklar için ödenen her türlü sigorta primlerinin ödenmesine son verilir.
Kalfa unvanını kullanma ve işyeri değiştirme
Madde 17 - Bu Kanuna göre kalfalık hakkını elde edenlere kalfalık belgesi
verilir. Kalfalık belgesi bulunmayanlar kalfa unvanı ile çalışamaz ve çalıştırılamazlar. Bu belgeye sahip olanlar, kalfalık unvanı kullanılmayan işyerlerinde dengi işlerde çalıştırılırlar.
507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamındaki işyerlerinde çalışarak kalfa olanlar en az bir yıl o işyerinde çalışırlar.
Bu sürenin sonunda işyerini değiştirmek isteyen kalfaya üç ay önce başvurmak kaydıyla, o işyeri çıkma izni verir.
Çıkma izni olmadan başka işyerleri kalfayı işe alamazlar.
Kalfaların işten ayrılmalarını gerektiren hususlar yönetmelikle belirlenir.

İKİNCİ BÖLÜM
İşletmelerde Meslek Eğitimi

Madde 18 - 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları işçi
sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere, meslek lisesi öğrencilerine beceri eğitimi yaptırırlar.
Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur.
Bu Kanun kapsamına giren illerde 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işletmeler
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bölge Müdürlüğünce her yıl Şubat ayı içerisinde İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kuruluna bildirilir.
İşletmelerdeki işçi sayısının tespitinde her yılın Ocak ayı esas alınır. Beceri eğitimi uygulamasına da öğretim yılı başında başlanır.
Hangi iş kollarında ve hangi illerde işletmelerin bu eğitim uygulaması kapsamına alınacağı, Bakanlıkça tespit edilir.
Meslek lisesi öğrencisine beceri eğitimi yaptıracak işletmeler, ustalık yeterliğine sahip ve iş pedogojisi eğitimi görmüş usta öğreticileri beceri eğitimi için görevlendirirler.

Eğitim programları
Madde 19 - İşletmelerde uygulanacak ağır ve tehlikeli işlerde yapılacak eğitim dahil meslek eğitimi programları Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulunun görüşü alınarak Bakanlıkça tespit edilir.

Teorik eğitim
Madde 20 - İşletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilerin teorik eğitimi Bakanlığın mesleki ve teknik eğitim kurumlarında veya işletmelerin eğitim merkezlerinde yapılır. İşletmeler teorik eğitim için öğrencilere çalışma saatleri içinde izin vermek zorundadırlar. Çalışma saatleri içinde yapılacak teorik eğitim haftada 12 saatten az 16 saatten fazla olamaz. Bu eğitim yoğunlaştırılmak suretiyle de yapılabilir.
Meslek liselerinde ve İşletmelerde yapılan eğitime ilişkin esas ve usuller
ile imtihanların yapılış şekilleri yönetmelikle düzenlenir.

İşyeri şartlarına uyma
Madde 21 - İşletmelerde beceri eğitimi gören öğrenciler, işyerlerinin şartlarına ve çalışma düzenine uymak zorundadırlar.

Eğitimin devamı
Madde 22 - İşletmelerde grev ve lokavt uygulamaları halinde eğitimin devamı için işyeri gerekli tedbirleri alır. İşletmelerdeki meslek eğitimi gören öğrenciler toplu iş sözleşmesi,grev ve lokavt kapsamı dışında kalırlar. Eğitici personel grev ve lokavt kapsamı dışındadır.
İşletmeler beceri eğitimi başladıktan sonra işçi sayısında azalma olması halinde de,eğitime alınan öğrenciler okuldan mezun oluncaya kadar eğitimi devam ettirirler.
Beceri eğitimi yaptırabilecek diğer işletmeler
Madde 23 - Bakanlıkça "İşletmelerde meslek eğitimi" kapsamına alınıp alınmadığına bakılmaksızın 50 den az işçi çalıştıran işletmelerde,teknik lise ve meslek lisesi öğrencilerine bu Kanunun ilgili hükümlerine göre beceri eğitimi yaptırabilirler.
Mesleki eğitime katılma payı
Madde 24 - 50 ve daha fazla işçi çalıştıran ve Bakanlıkça işletmelerde
mesleki eğitim kapsamına alınan, ancak, beceri eğitimi yaptırmayan işletmeler,
beceri eğitimi yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince her ay
18 yaşını bitirenlere ödenen asgari ücretin 2/3'ü nisbetinde fon hesabına para yatırmakla yükümlüdürler.
Mesleki eğitim şartlarına sahip olan işletmelere Bakanlıkça öğrenci gönderilememesi halinde bu işletmeler, fona katılma payı ödemezler.
Bu sayının tespitinde görev ve çalışma statüsüne bakılmaksızın işyerinde
1475 sayılı İş Kanununa tabi olarak çalıştırılan personel sayısı dikkate alınır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ücret, Sosyal Güvenlik ve izin
Ücret ve Sosyal Güvenlik
Madde 25 - Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak,işletmelerde meslek eğitimi gören öğrenci,aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin % 30'undan aşağı ücret ödenemez.
Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin kusuru halinde
meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur.
Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanununun 33 üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin % 50'si üzerinden Bakanlık bütçesine konulan ödenekle karşılanır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 23,24,35 ve 42 nci maddeleri hükümleri uygulanmaz. Ayrıca bunlara aynı Kanuna göre işgöremezlik ödenekleri bağlanacak sürekli işgöremezlik gelirine esas olacak günlük kazançların tespitinde sigorta primine esas tutulan ücret dikkate alınır.
İzin

Madde 26 - Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere işletmelerce her yıl tatil aylarında bir ay ücretli izin verilir. Ayrıca
mazeretleri kabul edilenlere okul müdürlüğünün görüşü alınarak bir aya kadar ücretsiz izin de verilebilir.
ÖRDÜNCÜ KISIM
Ustalık

Ustalık eğitimi
Madde 27 - Kalfalık yeterliğini kazanmış olanların mesleki yönden gelişmelerini ve bağımsız işyeri açabilmelerini temin için gerekli yeterlikleri kazandırmak gayesiyle Bakanlıkça ustalık eğitimi kursları düzenlenir.
Bu kursların kapsam ve süreleri Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulunun görüşü
alınarak Bakanlıkça tespit edilir.
Kurslar çalışma saatleri dışında açılır.
Ustalık imtihanı
Madde 28 - a) Ustalık imtihanı,adayın, kendi mesleğinde usta olarak çalışa-
bilmesi için gerekli bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilir standartlara göre bağımsız olarak uygulayıp uygulayamadığını ölçmek amacı ile düzenlenir.
İmtihanın esas ve usulleri yönetmelikle düzenlenir.
b) Kalfaların ustalık imtihanlarına girebilmesi için mesleklerinde en az üç
yıl çalışmış ve Bakanlıkça açılan ustalık eğitimi kurslarını başarı ile tamamlamış olmaları gerekir.
c) Kalfalık yeterliğini kazanmış olup mesleklerinde en az beş yıl çalışmış
olanlar ustalık imtihanlarına doğrudan katılabilirler.
Bu imtihanları başarı ile tamamlayanlara ustalık belgesi verilir. Ustalık
belgesi bulunmayanlar usta unvanı ile çalışamaz ve çalıştırılamazlar.
Meslek lisesi mezunları için ustalık
Madde 29 - Meslek liselerinden mezun olanlar ustalık eğitimi kurslarına katılabilecekleri gibi doğrudan da ustalık imtihanlarına girebilirler. Ancak bu
gibilerin mesleklerinde en az bir yıl çalışmış olmaları gerekir.
Bu kursların kapsam ve süreleri ile imtihan esas ve usulleri yönetmelikle
düzenlenir.
İşyeri açma

Madde 30 - Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler.
İşyeri açmaya izin veren merciler,işyeri açmak isteyenlerden ustalık belgesi
istemek zorundadırlar.
İşyeri sahipleri ustalık belgelerini işyerlerine asarlar.
Ustalık belgesine sahip olanlar bu haklarını 18 yaşını tamamlayana kadar
kullanamazlar.
Teknik lise mezunlarının bağımsız işyeri açabilmeleri için mesleklerinde en
az bir yıl başarılı çalışmış olmaları şarttır. Bu şartı yerine getirenlere
mesleklerinde bağımsız"İşyeri açma belgesi" verilir.
Usta öğreticilik
Madde 31 - Ustalık yeterliğini kazanmış olanlar Bakanlıkça açılacak
iş pedagojisi kurslarını başarıyla tamamladıkları takdirde kendilerine usta
öğreticilik belgesi verilir.
BEŞİNCİ KISIM
Çıraklık,Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu

Kuruluş
Madde 32 - 1. Örgün, çıraklık ve yaygın eğitim yoluyla mesleki ve teknik
eğitimin yaygınlaştırılması, yetiştirilen insan gücünün sayı ve kalite olarak
artırılması,çıraklık eğitimi dahil örgün ve yaygın mesleki ve teknik eğitimin
bütün olarak desteklenip geliştirilmesi,mesleki ve teknik alanda iş öncesi ve
hizmetiçi eğitim programlarının kamu ve özel bütün işyerlerinde verimliliği
artırıcı ilkeler gözetilerek yürütülmesini sağlamak gayesiyle;
Bakanlık emrinde ve Merkez Bankası nezdinde"Çıraklık, Mesleki ve Teknik
Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu"kurulmuştur.
2.Fonun kaynaklarını;
a) Her yıl Bakanlık bütçesine bu maksatla konulacak ödenek,
b) 27/11/1984 tarihli ve 84/8800 sayılı Kararnamenin Eki Kararla kurulan
"Geliştirme ve Destekleme Fonu"ndan Bakanlar Kurulunca bu fon gelirinin
% 10'undan az olmamak üzere belirlenecek miktarda yapılacak aktarmalar,
c) Bakanlık bünyesinde bulunan döner sermaye işletmelerinin karları,
d) Bakanlığa bağlı kurumlarda eğitim öğretimde üretilen malların satışından
elde edilen hasılatlar,
e) (Değişik: 25/6/1992 - 3824/25 md.) Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri
(Orman Genel Müdürlüğü hariç) (1) ile sorumluları tarafından hesaplanan gelir ve kurumlar vergileri üzerinden ayrıca ödenen fon payı hasılatından, Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen oranda ayrılacak pay,
f) 5590 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları,Deniz Ticaret Odaları,Ticaret Bor-
saları ve Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları
Birliği Kanununa 2567 sayılı Kanunla eklenen ek 3 üncü madde gereğince odalar, borsalar ve birlikler tarafından eğitim gayesiyle bütçelerinden ayrılan payların % 50'si (2),
g) 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanununa 3153 sayılı Kanunla eklenen ek 6 ncı madde gereğince,esnaf ve küçük sanatkar dernekleri, birlikleri federasyonları ve konfederasyonları tarafından eğitim gayesiyle gayri safi gelirlerinden ayrılan payların % 50'si,
h) 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 44 üncü maddesine göre işçi sendika ve konfederasyonlarınca gelirlerinden eğitim maksadıyla ayrılan payların % 25'i,
i) 2821 sayılı Kanuna göre faaliyette bulunan işveren sendika ve konfederasyonlarının bir önceki yıl aidat gelirlerinin % 5'i nispetinde ayıracakları paylar,
----------------------------
(1) Parantez içindeki bu ibare, 23/7/1995 tarih ve 4122 sayılı Kanun'un
15/d maddesi ile eklenmiştir.
(2) Bu bentdeki ek 3 üncü madde numarası teselsül nedeniyle ek 5 inci madde olmuştur.
j) 492 sayılı Harçlar Kanununun 108 inci maddesi ile aynı Kanuna bağlı
(8) sayılı tarifenin VII numaralı pozisyonunda yazılı diploma harçları. Bu harçlar makbuz karşılığında ödenir. Bunun şeklini ve Fona ödenmesiyle ilgili usul ve esasları düzenlemeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.
(Değişik paragraf: 25/6/1992 - 3824/25 md.) Yukarıda f,g,h,i ve j bentlerinde sorumlu tutulanlar tarafından hesaplanarak ödenmesi gereken fona ait
meblağ hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
k) Fonun mal varlığından elde edilen gelirler,
l) Bağış,yardım ve diğer gelirler,
Teşkil eder.
Bağış ve yardımlar hariç mükellef veya sorumlularca fona yapılan ödemeler,
vergi uygulamasında gider yazılamaz.
3. Fon kaynaklarının kullanımı;
a) Çıraklık,Örgün ve Yaygın Mesleki ve Teknik Öğretim Kurumlarında görevli
yönetici,öğretmen, uzman ve kadrolu ve kadrosuz usta öğreticilerin nitelik ve
niceliklerinin yükseltilmesi için yurt içi ve yurt dışında eğitilmeleri,
b) Mesleki ve teknik eğitim metodları ve araçlarının araştırılması,geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması,
c) Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki ve teknik öğretim kurumlarının atölye
ve laboratuvarları için makine,araç,takım ve teçhizat satın alınması;gerektiğinde kiralanması, bunların tamir ve bakımı,
d) Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki ve teknik eğitim kurumlarında görevli
kadrolu ve kadrosuz atölye ve meslek dersi öğretim elemanlarına asli görevi
dışında, okulda ve işyerlerinde yapılan eğitimle ilgili normal maaş ve ücretlerine ilave ek ücret ödenmesi,
e) Çıraklık,örgün ve yaygın mesleki ve teknik eğitimle ilgili her türlü yayınların hazırlatılması,tercümesi,çoğaltılması, satın alınması ve dağıtılması,
f) Çeşitli mesleklerde çalışmakta olanlara hizmet içinde ve mesleklerinde
gelişmeleri için gerekli bilgi ve becerilerin kazandırılması için Bakanlığa
bağlı eğitim kurumlarında kurslar, seminerler ve eğitim programları
düzenlenmesi,
g) İş öncesi eğitimi, yaygın ve çıraklık eğitimi,
h) Çıraklık, mesleki ve teknik eğitim yapan kurumları teşvik,
i) Çıraklık, mesleki ve teknik eğitimin geliştirilmesine yönelik araştırmaların desteklenmesi,
j) Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu ile İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu toplantılarına katılan başkan, üye, müşavir üye,imtihan ve mesleki ihtisas
komisyonu üyelerine yolluk ve huzur hakkı,
k) 3423 sayılı Kanunla kurulan mesleki ve teknik öğretim okulları döner
sermayelerinin artırılması,
l) Meslek kurslarından,Bakanlıkça tespit edilen kurslara katılan kursiyerlere,kursa devam ettikleri sürece asgari ücretin % 30'u oranında destekleme yardımı,
m) Bu Kanunla kurulan Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma Geliştirme Merkezi Döner Sermayesine tahsis edilecek sermaye,
Harcamalarında kullanılır.
4. Fondan yapılacak harcamalar,1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu,2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 832 sayılı Sayıştay Kanunu hükümlerine tabi olmadan yapılır.
5.Fonun denetimi;Sayıştay ve Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile Bakanlıkça belirlenecek birer üyeden meydana gelecek komisyon tarafından yapılır.
6.Fonun; yönetim,işleyiş ve kullanılma usul ve esasları ile fona ilişkin
diğer usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
7.Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu;
a) Kurumlar Vergisinden (iktisadi işletmeleri hariç)
b) Yapılacak bağış ve yardımlar nedeniyle Veraset ve İntikal Vergisinden,
c) Yapacağı her türlü muameleler dolayısıyla Damga Vergisinden,
d) Faiz gelirleri, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinden,
Muaftır.
Çıraklık, mesleki ve teknik eğitimi teşvik
Madde 33 - Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde Kanunda belirtilen sınırlar içerisinde ve Bakanlıkça tespit edilen esas ve ölçülere göre çırak, teknik ve meslek lisesi öğrencilerine beceri eğitimi yaptıran gerçek ve tüzelkişilere Gelir ve Kurumlar Vergilerinden fona ödedikleri meblağın % 50'si teşvik primi olarak fondan iade olunur.
Bakanlar Kurulu bu oranı yükseltmeye ve indirmeye yetkilidir. Bu geri ödemede bir önceki vergilendirme döneminde fona ödenen meblağ esas alınır.

ALTINCI KISIM
Çeşitli Hükümler

Sanayi sitelerinde çıraklık eğitimi kurumları
Madde 34 - Sanayi ve Ticaret Bakanlığı; bakanlıkla koordineli olarak sanayi
sitelerinde çıraklık eğitimi kurumlarının yer almasına yardımcı olur.
Denklik
Madde 35 - Aday çırak,çırak,kalfa ve ustaların eğitimleri sırasında kazandıkları bilgi ve beceriler meslek liselerine geçişte değerlendirilir.
Yabancı ülkelerden alınmış kalfalık, ustalık veya kurs belgeleri ile yurt
içinde çırak okulları, pratik sanat okulları, mesleki ve teknik açıköğretim
okulu, halk eğitimi merkezleri, yetişkinler teknik eğitim merkezleri ve benzeri
kurumlardan alınmış belgeler çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimine geçişte
değerlendirilir.
Değerlendirmenin esas ve usulleri Bakanlıkça tespit edilir.
Eğitim giderleri
Madde 36 - Aday çırak,çırak,kalfa ve işletmelerde mesleki eğitimde kamu ve özel kuruluşlarca yapılan teorik ve pratik eğitim giderleri kendi kurum ve
kuruluşlarınca,işyerlerinde yapılan pratik eğitimin giderleri ise işyerlerince
karşılanır.
İşyerleri pratik eğitim için eğitim mahalli, imtihanlar için imtihan ortamı,
araç ve gereç hazırlarlar.
Meslek kursları
Madde 37 - Bakanlık, örgün eğitim sisteminden ayrılmış,istihdam için
gerekli yeterliklere sahip olmayan kişileri iş hayatında istihdam imkanı olan
görevlere hazırlamak amacıyla meslek kursları düzenler. Kurslara katılanlar
kursa devam ettikleri sürece bu Kanunun çırak ve öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar.
Bakanlık, kursların düzenlenmesinde ilgili Bakanlık,kurum ve kuruluşlarla
işbirliği yapar.
Geliştirme ve uyum kursları
Madde 38 - Elli ve daha fazla işçi çalıştıran işletmeler çalıştırdığı personelin işindeki verimini yükseltmek, yeni teknolojilere uyumunu ve mesleklerinde
gelişmelerini sağlamak amacıyla çalışma saatleri dışında çeşitli kurslar açarlar
veya aynı amaca yönelik diğer kurumlarca açılan kurslara katılmalarını sağlarlar.
İşletmeler;kurs programlarının hazırlanmasında,uygulanmasında ve değerlendirilmesinde Bakanlık,İş ve İşçi Bulma Kurumu ile işbirliği yaparlar. Kursların açılması ve işleyişine ilişkin esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir.
Özel eğitim kursları
Madde 39 - Bakanlık,özel eğitime muhtaç kişilere iş hayatında geçerliliği
olan görevlere hazırlayıcı özel meslek kursları düzenler. Kursların düzenlenmesinde ve uygulanmasında bu kişilerin ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri dikkate alınır.
Kurslara katılanlar kursa devam ettikleri sürece bu Kanunun çırak ve öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar.
Yolluk ve huzur hakkı
Madde 40 - Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu ile il Çıraklık ve Mesleki
Eğitim Kurulu toplantılarına katılan başkan, üye, müşavir üye, imtihan ve
mesleki ihtisas komisyonu üyelerine kamu ve özel kurumlarda çalışıp çalışmadıklarına bakılmaksızın yolluk ve huzur hakkı ödenir.
Bu ödemelerin miktarı Bakanlıkça tespit edilir ve fondan karşılanır.
Denetleme ve ceza
Madde 41 - Bu Kanun hükümlerine göre Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarının
dışında kamu ve özel kurum ve kuruluşlarında yapılan aday çırak, çırak ve kalfaların eğitimi ile işletmelerde yapılan mesleki eğitim Bakanlık ile Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığınca denetlenir.
Denetlemenin esas ve usulleri bu bakanlıklarca müştereken çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.
Bu Kanunun; 9,10,12,13,14,15,17,20,22,25,26,28 ve 30 uncu maddelerindeki yükümlülükleri yerine getirmeyenlere ihtar cezası verilir. İhtarın tebliğinden itibaren 10 gün içinde yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerden;
Kanunun;
a) 9,10,25,26 ve 28 inci maddelerine aykırı davrananlara asgari ücretin bir
aylık tutarının yarısı kadar,
b) 12, 13, 14, 15, 17,20, 22 ve 30 uncu maddelerine aykırı davrananlara
asgari ücretin bir aylık tutarının üçte ikisi kadar,
Para cezası verilir.
Bu maddenin (a) ve (b) fıkralarında belirtilen asgari ücret 1475 sayılı İş
Kanununun 33 üncü maddesine göre tespit edilen fiil tarihindeki asgari ücrettir.
Fiilin tekrarı halinde bu cezalar iki katına çıkarılır.
Fiilin sürmesi halinde ise meslekten geçici men cezası verilir.
Cezalar mahallin mülki amirince uygulanır.
Verilen para cezalarına karşı cezanın tebliği tarihinden itibaren yedi gün
içinde yetkili Sulh Ceza Mahkemesinde itiraz edilebilir.
İtiraz edilmeyen cezalar kesinleşir.
İtiraz, verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz.
Para cezaları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre tahsil edilir.
Bu Kanunun 30 uncu maddesine aykırı olarak açılan işyerleri durumun öğrenilmesinden itibaren İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu ile ilgili mercilerin müracaatı üzerine mahallin mülki amirince yedi gün içinde kapatılır.
Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Merkezi
Madde 42 - Çıraklık,Mesleki ve Teknik Eğitim konularında Bakanlıkça ihtiyaç duyulan planlama, araştırma, geliştirme ve üretim hizmetlerini yapmak veya yaptırmak amacıyla doğrudan merkeze bağlı taşra kuruluşu olarak "Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Merkezi" kurulmuştur.
Merkezin döner sermaye hizmetleri için başlangıç sermayesi olarak 100 milyon lira tahsis olunur. Bakanlar Kurulu bu sermayeyi artırmaya yetkilidir. Sermaye;
"Çıraklık,Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu"ndan
karşılanır.
Merkezin kuruluş,yönetim,işleyiş ve döner sermaye hizmetlerine ilişkin
hususlar ile merkezde görevlendirilecek personelin nitelik ve çalışma esas ve usulleri tüzükle düzenlenir.
Merkezde sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Merkezde görevli sözleşmeli
personel dışındaki eğitim - öğretim sınıfı personeli; 2914 sayılı Yükseköğretim Kurulu Personel Kanunundaki esaslara göre Üniversitedeki emsalinin mali haklarından aynen faydalandırılır.
Madde 43 - 3423 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Mesleki ve Teknik
Öğretim Okulları Döner Sermayesi Hakkında Kanunun birinci maddesine birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Okulların Döner Sermayelerinin toplamı 5 milyar liraya çıkarılmıştır.
Bu miktar Bakanlar Kurulunca 10 katına kadar artırılabilir. Sermaye artırımları Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonundan karşılanır. Döner sermaye işletme faaliyetlerinden elde edilecek karın en çok üçte biri,bu karın gerçekleşmesine sağlayan personele katkıları oranında "üretimi teşvik primi"olarak dağıtılır. Ancak her personele verilecek primin yıllık tutarı en yüksek asgari ücretin yıllık tutarından fazla olamaz.
Primin dağıtım esas ve usulleri çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Kaldırılan hükümler
Madde 44 - a)20/6/1977 tarih ve 2089 sayılı Çırak,Kalfa ve Ustalık Kanunu;
b) 17/6/1938 tarih ve 3457 sayılı Sınai Müesseselerde ve Maden Ocaklarında Mesleki Kurslar Açılmasına dair Kanun;
Yürürlükten kaldırılmıştır.
Kalfalık ve ustalık belgesi verilmesi
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte;
a) Bakanlıkça tesbit edilen meslek dallarında çalışmakta olup, bakanlıkça
ilan edilecek tarihten itibaren üç ay içerisinde müracaat edenlerden;
1. 18 yaşını doldurmuş olanlar doğrudan,
2. 16 yaşını doldurmuş olanlar kapsam ve süreleri Bakanlıkça belirlenecek
eğitime tabi tutulduktan sonra,
Kalfalık imtihanlarına alınırlar. İmtihanlarda başarılı olanlara kalfalık
belgesi verilir.
3. Kalfalık belgesini almış olup 22 yaşını doldurmuş olanlara ustalık imtihanlarını başarmaları şartı ile ustalık belgesi verilir.
b) 1.Bir işyeri sahibi olan ve bu işyerinde fiilen usta olarak çalışan ve
Bakanlıkça ilan edilecek tarihten itibaren üç ay içinde müracaat edenlere;
2. Lise dengi mesleki ve teknik öğretim kurumlarından 1985 - 1986 öğretim
yılı sonuna kadar mezun olanlara;
Doğrudan ustalık belgesi verilir.
Kapsamda olmayan il ve mesleklerde kalfalık ve ustalık belgesi verilmesi
Geçici Madde 2 - Kanun kapsamına alınmamış il ve mesleklerin Bakanlıkça
kanun kapsamına alınması halinde alınma tarihinden itibaren bu il ve mesleklerde kalfalık ve ustalık belgeleri bu kanunun geçici 1 inci madde hükümlerine göre verilir.
Yapılan uygulamaların geçerliliği
Geçici Madde 3 - 3457 sayılı Sınai Müesseselerde ve Maden Ocaklarında Mesleki Kurslar Açılmasına Dair Kanun ile 2089 sayılı Çırak,Kalfa ve Ustalık Kanununa göre yapılan uygulamalar ve alınmış olan kalfalık ve ustalık belgeleri geçerlidir.
Sigorta primlerinin ödenmeye başlanması
Geçici Madde 4 - Bu Kanunun 25 inci maddesine göre sigorta primlerinin ödenmesine bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden mali yılbaşından itibaren başlanır. Bu tarihe kadar olan sürede primlerin işyeri sahiplerince ödenmesine devam olunur.
Geçici Madde 5 - Bu Kanun gereğince çıkarılacak tüzük ve yönetmelikler
Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde çıkarılır.
Geçici Madde 6 - Bakanlıkça tesbit edilecek illerde ve meslek dallarında
1986 - 1987 öğretim yılında işletmelerde mesleki eğitimin başlatılabilmesi için işletmelerin çalıştırdıkları işçi sayısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bölge Müdürlüğünce 1 Ağustos 1986 tarihine kadar Bakanlığa bildirilir.
Geçici Madde 7 - 32 nci maddenin 2 nci fıkrasının (e) bendi 1986 yılı
kazançlarına uygulanır.
Geçici Madde 8 - (Ek: 2/3/1989 - 3525/1 md.)
Bakanlık, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte geçici 1 inci maddedeki şartlara
sahip oldukları halde Bakanlıkça ilan edilen tarihlerde belge almak için
müracaat edemeyenlere 6 (altı) aya kadar ek müracaat süreleri vermeye yetkilidir.
Yürürlük
Madde 45 - Bu Kanunun;
a) 32 nci maddesi 1/1/1987 tarihinde,
b) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
Yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 46 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
5/6/1986 TARİHLİ VE 3308 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER:

1) 25/6/1992 tarihli ve 3824 sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde 1 - a) 1992 takvim yılında yıllık beyanname ile beyan edilecek
kazanç ile iratlar,
b) Ölüm ve memleketi terk nedeniyle 1992 takvim yılında yıllık beyanname
ile beyan edilen kazanç ve iratlar,
c) 1992 yılında münferit ve özel beyannamelerle beyan edilen kazanç ve
iratlar,
d) 1992 takvim yılına ilişkin götürü matrahlar,
e) 1992 takvim yılında Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi kapsamında yapılan ödemeler.
Üzerinden hesaplanan gelir ve kurumlar vergilerinden ayrılacak fon payları
hakkında, 7.11.1985 tarihli ve 3238 sayılı, 29.5.1986 tarihli ve 3294 sayılı,
5.6.1986 tarihli ve 3308 sayılı Kanunların ilgili hükümlerinin uygulanmasına
devam olunur.
5/6/1986 TARİHLİ VE 3308 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER:

1) 25/6/1992 tarihli ve 3824 sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde 1 - a) 1992 takvim yılında yıllık beyanname ile beyan edilecek
kazanç ile iratlar,
b) Ölüm ve memleketi terk nedeniyle 1992 takvim yılında yıllık beyanname
ile beyan edilen kazanç ve iratlar,
c) 1992 yılında münferit ve özel beyannamelerle beyan edilen kazanç ve
iratlar,
d) 1992 takvim yılına ilişkin götürü matrahlar,
e) 1992 takvim yılında Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi kapsamında yapılan ödemeler.
Üzerinden hesaplanan gelir ve kurumlar vergilerinden ayrılacak fon payları
hakkında, 7.11.1985 tarihli ve 3238 sayılı, 29.5.1986 tarihli ve 3294 sayılı,
5.6.1986 tarihli ve 3308 sayılı Kanunların ilgili hükümlerinin uygulanmasına
devam olunur.
3308 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE

Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi
3525 --- 8/3/1989
3824 a) 5,13,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24
ve 25 inci maddeleri 10 uncu maddesiyle 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesine eklenen 18 numaralı bent hükmü ve 26 ncı maddesi ("a" fıkrası hariç) 1.1.1993

b) 1,3,4,6,8,9,10 (Bu madde ile 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesine eklenen 18 numaralı bent hükmü hariç) 11 ve 12 nci maddeleri ile 26 ncı maddesinin (a) fıkrası hükmü 1.1.1992 tarihinden geçerli olarak 11.7.1992

c) Diğer Hükümleri 11.7.1992

BAŞA DÖN

ORTAÖĞRETİM KURUMLARI ÖDÜL VE DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ

Yayımlandığı Resmi Gazete' nin Tarihi: 31.01.1995 sayısı 221ee

BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanım

Amaç

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaöğretim kurumlarında ödül ve disiplin işlemlerine ilişkin esasları düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2- Bu Yönetmelik, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel öğretim kurumlarının öğrencilerini ve bu kurumları dışarıdan bitirme sınavlarına girenleri kapsar.

Dayanak

Madde 3- Bu Yönetmelik, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ve 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun' a dayanılarak hazırlanmıştır. 

Tanımlar

Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;

“Bakanlık”, Milli Eğitim Bakanlığını,

“Ortaöğretim Kurumu”, resmi ve özel genel, mesleki ve teknik liselerle açık öğretim lisesini,

“Müdür”, okul müdürünü,

“Uyarma”, öğrencinin davranışlarında kusurlu olduğuna yazı ile dikkatinin çekilmesini,

“Mahrumiyet”, öğrencinin belli bir süre için spor çalışmalarına, okul gösteri ve gezileri gibi ders dışı eğitici ve toplu faaliyetlere alınmamasını,

“Kınama”, öğrenciye cezayı gerektiren davranışa bulunduğunun ve tekrarından kaçınmasının yazılı olarak bildirilmesini,

“Okuldan Kısa Süreli Uzaklaştırma”, öğrencinin bir günden beş güne kadar okulun açık olduğu sürede okula devamına izin verilmemesini,

“Okuldan Tasdikname ile Uzaklaştırma”, öğrencinin, başka bir okulda öğrenime devam etmek üzere bulunduğu okuldan uzaklaştırılmasını,

“Örgün Eğitim Dışına Çıkarma”, öğrencinin devam zorunluluğu olan okullara kayıt yaptıramayacak şekilde okuldan tasdikname ile uzaklaştırılmasını,

“Öğretim Yılı”, okulların açıldığı günden bir sonraki öğretim yılının başlama tarihine kadar olan süreyi,

“Ders Yılı”, derslerin başladığı günden, derslerin kesildiği güne kadar geçen ve iki kanaat dönemini veya iki dönemi kapsayan süreyi,

“Kanaat Dönemi”, derslerin başladığı tarihten dinlenme tatiline, dinlenme tatili bitiminden ders kesimine kadar geçen her bir süreyi,

“Dönem”, en az 90 iş gününü kapsayan eğitim ve öğretim süresini 

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Öğrencilerden Beklenen Davranışlar

Öğrencilerin Uyacağı Kurallar

Madde 5- Öğrencilerden;

a) Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kanunlarına, toplumun ahlak kurallarına ve okul düzenine uymaları, çevreye iyi örnek olmaları,

b) Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalmaları, korumaları ve kollamaları,

c) Doğru sözlü, dürüst ve çalışkan olmaları, yalan söylememeleri,

ç) Çevresindeki kişilere, öğretmenlerine, okul yöneticilerine, görevlilere, arkadaşları-

na karşı saygılı hoşgörülü ve çevreye iyi örnek olmaları,

d) Bütün okul arkadaşlarının kendisi gibi Türk toplumunun ve Türkiye Cumhuriyetinin bir ferdi olduğunu unutmamaları, onları sevip saymaları onur ve haklarına saygı göstermeleri,

e) Millet malını, okulunu ve eşyasını kendi öz malı gibi korumaları,

f) Sigara, içki ve uyuşturucu gibi sağlığa zararlı maddeleri kullanmamaları,

g) İyi işler başarmak için çok çalışmaya ve zamana muhtaç olduklarını unutmamaları, değerlendirilmesi gereken zamanın kaybolmasına neden olan, insanı istenmeyen sonuçlara sürükleyen kumar ve benzeri oyunlardan uzak kalmaları,

h) İçkili ve zararlı yerlere gitmemeleri,

ı) İyi ve nazik tavırlı olmaları, kaba söz ve davranışlardan kaçınmaları,

i) Zararlı, bölücü, yıkıcı, siyasi amaçlı faaliyetlere katılmamaları, bunlarla ilgili amblem, afiş, rozet, yayın ve benzerlerini taşımamaları ve bulundurmamaları,

j) Okula ve derslere düzenli devam etmeleri,

k) Çevrenin tabii tarihi güzelliklerini korumak ve onları geliştirmek için katkıda bulunmaları,

l) Kitapları sevmeleri, korumaları, okuma alışkanlığı kazanmaları, boş zamanlarını faydalı işler yaparak geçirmeleri,

m) Fiziksel, zihinsel ve duygusal güçlerini uyumlu olarak yönetmeleri; beden zeka ve duygularını ve bunları verimli ve yararlı kılacak irade yeteneklerini geliştirmeleri; böylece dengeli bir biçimde geliştirdikleri varlıklarını, millet, yurt ve insanlık için yararlı bir şekilde kullanmaları, 

istenir.

Davranışların Kazandırılması

Madde 6- Beşinci maddede belirtilen kuralların, derslerde, törenlerde, toplantılarda, rehberlik çalışmalarında, sosyal, kültürel ve benzeri tüm eğitici faaliyetlerde davranış olarak öğrencilere kazandırılmasına özen gösterilir.

İKİNCİ KISIM

Ödüllendirilecek Davranışlar, Ödül Takdirinde Dikkat Edilecek Hususlar, 

Onur Kurullarının Kurulması ve Çalışması

BİRİNCİ BÖLÜM

Ödüllendirilecek Davranışlar, Ödül Takdirinde Dikkat Edilecek Hususlar

Ödüllendirilecek Davranışlar ve Ödüller

Madde 7- Okul disiplin kurulu, örnek, güzel davranışları, derslerdeki gayret ve başarılarıyla üstünlük gösteren öğrencilerle ilgili olarak;

Dönem notu, hiç bir dersten 10'luk not sisteminde “5” ten, 5’lik not sisteminde “2" den az olmayan, dönem notlarının ağırlıklı ortalaması, 10'luk not sisteminde “7”den, 5'lik not sisteminde “3.50” den aşağıda olmayan öğrencilerin adlarını dönem sonlarında bir liste halinde okul yönetiminden ister.

Listeyi inceleyerek, davranış notu indirilmemiş öğrencilerin, dönem notlarının ağırlıklı ortalaması, 10'luk not sisteminde “7.00-8.49”, 5'lik not sisteminde “3.50-4.49” arasında olanların teşekkür, 10'luk not sisteminde “8.50”, 5'lik not sisteminde “4.50” ve daha yüksek olanların takdirname ile ödüllendirilmesine karar verir.

Ayrıca, almış olduğu notlarla istenilen başarıyı gösterememekle beraber aşağıdaki şartlardan en az birisini taşıyan öğrencilerin, onur kurulu, öğretmenlere veya okul yönetiminin teklifi üzerine onur belgesi ile ödüllendirilmesine karar verir ve en kısa sürede belgelerin verilmesini sağlar.

a) Hiç devamsızlığı bulunmamak. 

b) Davranışlarıyla arkadaşlarına ve çevresine iyi örnek olmak.

c) Çeşitli yarışmalarda, sosyal, sportif ve sanatsal faaliyetlerde üstün başatı göstermek.

ç) Eğitici kol çalışmalarında liderlik vasfı göstermek ve gösterdiği faaliyetlerle eğitime katkısı bulunmak.

d) Okulun araç, gereç ve donanımlarını koruma ve kullanmadaki örnek davranışları okul yönetimi veya öğretmenlerince tespit edilmiş olmak.

Ödül Takdirinde Dikkat Edilecek Hususlar

Madde 8- Ödül takdir edilirken;

a) Öğrencinin okul içindeki ve dışındaki genel durumu,

b) Öğrencinin derslerdeki ilgisi,

c) Davranışın niteliği önemi ve çevresine iyi bir örnek teşkil edip etmediği,

ç) Çalışmaları ile eğitime katkı sağlayıp sağlamadığı,

gibi hususlar gözönünde bulundurulur.

Onur kurulunca verilen ödüller yazılı olarak disiplin kuruluna bildirilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Onur Kurullarının Kurulması ve Çalışması

Onur Genel Kurulu

Madde 9- Öğrencilerin okul yönetimine katılmalarını ve okul düzenine yardımcı olmalarını sağlamak amacıyla okulda her sınıfın bütün şubelerinden birer, ders geçme ve kredi uygulamasına dahil okullarda oluşturulan danışman öğretmen gruplarından birer öğrenci ders yılı başında sınıf öğretmenleri veya danışman öğretmenlerin gözetiminde seçilerek “Onur Genel Kurulu” oluşturulur. Erken mezuniyet veya diğer sebeplerle boşalan üyeliklere müteakip dönem başında aynı usulle yeni temsilciler seçilir.

Öğretmen ve öğrenci mevcudu fazla olan veya ikili öğretim yapılan okullarda da sabahçı ve öğlenci öğrenciler için ayrı ayrı Onur Genel Kurulu oluşturulabilir.

Onur Genel Kurulunun Görevleri

Madde 10- Onur Genel Kurulu; “Onur Kurulu”nu seçer, okulda öğrenciliğe yakışmayan davranışları inceler ve bunların düzeltilmesi için alınması gereken tedbirler hakkında tekliflerde bulunur.

Onur Genel Kurulu her dönem en az iki kez toplanır.

Onur Kurulu

Madde 11- Onur Genel Kurulunda her sınıfın temsilcileri kendi aralarında bir öğrenciyi; ders geçme ve kredi uygulamasında ise danışman öğretmen gruplarının temsilcileri, kendi aralarında beş öğrenciyi onur kurulu üyeliğine seçerler. Genel Kurul ayrıca son sınıf temsilcileri veya grup temsilcileri arasından okulun programına göre beşinci veya daha üst dönemlerdeki bir öğrenciyi onur kurulu ikinci başkanlığına, başka bir öğrenciyi de onur kurulu ikinci başkanlığına yedek olarak seçer. 

Sınıfları veya grupları birer şube olan okullarda temsilciler onur kurulunu oluşturur. Son sınıf veya son dönem grup temsilcisi aynı zamanda onur kurulu ikinci başkanı olur.

Son sınıfı veya dönemi bulunmayan okullarda en yüksek sınıf veya dönemden, bu sınıf veya dönem birden fazla ise genel kurulca seçilen temsilci ikinci başkan olur.

Temsilcilerde Aranan Nitelikler

Madde 12- Bir öğrencinin onur genel kurulu temsilciliğine veya onur kurulu üyeliğine seçilebilmesi için;

a) Okul disiplinine aykırı bir davranışının bulunmaması,

b) Davranışlarıyla arkadaşlarına örnek olması,

c) Derslerdeki gayret ve başarısında üstünlük göstermesi,

ç) Çalışkan, dürüst, doğru sözlü ve güvenilir olması

gibi nitelikleri taşıması gerekir. Bu niteliklere sahip olmadığı sonradan anlaşılanlar ile disiplin cezası, alan öğrencilerin üyeliği düşer.

Onur Kurulu Başkanı

Madde 13- Onur kurulu başkanı, disiplin kurulu üyelerinin dışında, öğretmenler kurulunca seçilen öğretmenlerden biridir. Öğretmenler kurulu disiplin kurulu üyelerini seçerken, 20. madde esaslarına göre onur kurulu başkanını da seçer.

Onur Kurulunun Görevleri

Madde 14- Onur Kurulu;

a) Ayda en az bir kez toplanır. Okulun disiplin ve düzeni ile ilgili olarak okul müdürünce verilen veya temsilcilerce getirilen konuları görüşür, aldığı kararları oku müdürlüğüne bildirir.

b) Okulda; örnek davranışlarda bulunan, derslerinde başarılı olan sosyal ve kültürel etkinliklere katılan farklı sınıf ve dönemlerden altı öğrenciyi tespit ederek ödüllendirilmek üzere okul yönetimine bildirir.

c) 7. madde hükümleri doğrultusunda öğrencileri onur belgesi ile ödüllendirir veya ödüllendirilmesini disiplin kuruluna teklif eder.

ç) Müdür tarafından iletilen uyarma, mahrumiyet ve kınama cezasını gerektiren olayları inceler ve karara bağlar. Müdür, onur kurulunda karara bağlanan konuları gerektiğinde disiplin kuruluna gönderebilir.

d) Öğrencilerin boş zamanlarını değerlendirmek ve disiplini bozucu davranışları engellemek amacıyla programlar hazırlayarak okul yönetimine sunar.

e) Okul kantininin sağlığa uygun koşullarda tutulması için gerekli önerilerde bulunur, alınması gereken tedbirleri okul yönetimine bildirir.

f) Öğrenci nöbetleri ve sınıf ve grup başkanlığı seçim işlerini okul yönetimi ile işbirliği yaparak yürütür.

g) Gerektiğinde eğitici kol başkanlarıyla işbirliği yaparak okul ve çevresinin temizliği ve düzeni için faaliyetler planlar ve uygular.

h) Öğrencilerin sorumluluk yüklenmelerine, dürüst, güvenilir, saygılı ve başarılı olmalarına katkıda bulunmak, sağlığa zararlı alışkanlıklar edinmelerini ve uygun olmayan yerlere gitmelerini önlemek için tedbirler alarak, anne ve babalarla işbirliği yapar.

ı) Okulun ve çevrenin temiz, düzenli ve sağlık kurallarına uygun bulundurulmasına katılımı sağlar.

Onur Kurulu Kararlarının Yazılması

Madde 15- Onur kurulunun bütün kararları, onur kurulu karar defterine yazılır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Cezalar ve Davranışlar

BİRİNCİ BÖLÜM

Disiplin Cezaları ve Cezayı Gerektiren Davranışlar

Disiplin Cezaları

Madde 16- Öğrencilere, kusurlu veya cezayı gerektiren davranışlarının niteliklerine göre;

a) Uyarma-Mahrumiyet-Kınama,

b) Okuldan Kısa Süreli Uzaklaştırma,

c) Okuldan Tasdikname ile Uzaklaştırma, 

ç) Örgün Eğitim Dışına Çıkarma,

cezalarından biri verilir.

Davranışlar

Madde 17- Cezayı gerektiren davranışlar şunlardır:

a) Uyarma-Mahrumiyet-Kınama cezalarını gerektiren davranışlar;

1. Görgü kurallarına uymamak,

2. Okulda başkalarını rahatsız edecek şekilde yüksek sesle konuşmak,

3. Okulu ve çevresini kirletmek,

4. Öğretmen veya okul yönetimi tarafından verilen ödevleri ve görevleri yapmamak,

5. Kılık-kıyafet yönetmeliğine uymamak,

6. Okulda sigara içmek,

7. Başkasına ait eşyayı sahibinin izni olmadan almak veya kullanmak,

8. Dersle ilgili araç ve gereçleri yanında bulundurmamak, bu konuda uyarılara aldırış etmemek,

9. Yalan söylemek,

10. Duvarları, sıraları kirletmek,

11. Okul içinde kavga etmek,

12. Okula geldiği halde özürsüz olarak derslere, törenlere, etütlere, diğer eğitici çalışmalara, sınavlara atölye, laboratuar ve uygulama çalışmalarına katılmamak, geç katılmak veya katıldıktan sonra ayrılmak ve okulu terketmek,

13. Okul kitaplığından, laboratuarlarından, atölyelerinden, pansiyonundan veya spor yurdundan aldığı kitap, araç ve gereci geri vermemek, eksik vermek, kötü kullanmak,

14. Okul içinde veya dışında yöneticilere, öğretmenlere, arkadaşlarına ve okulun diğer personeline kaba ve saygısız davranmak,

15. Dersin ve ders dışı faaliyetlerin akışını ve düzenini bozacak davranışlarda bulunmak,

16. Okul yönetimi tarafından verilen izin süresini özürsüz olarak uzatmak,

b) Okuldan Kısa Süreli Uzaklaştırma cezasını gerektiren davranışlar

1. Arkadaşlarına sarkıntılık, hakaret ve iftira etmek veya başkalarını bu gibi davranışlara kışkırtmak.

2. Kişileri veya grupları; dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezheplerine göre ayırmayı, kınamayı, kötülemeyi, amaçlayan davranışlarda bulunmak,

3. Okul içinde öğrenciler arasında gruplaşmalara, sürtüşmelere, çatışmalara neden olabilecek izinsiz gösteri veya toplantı düzenlemek, siyasi partilere, bu partilere bağlı yan kuruluşlara veya sendikalara ait amblem rozet, yazı, slogan, bildiri, ilan, broşür ve benzeri propaganda araçlarını dağıtmak,

4- Yatılı okullarda gece izinsiz ve özürsüz dışarıda kalmak, 

5. Okul demirbaş eşyasına, kendisinin ve arkadaşlarının araç ve gereçlerine ahlak dışı, ideolojik veya siyasi amaç taşıyan resim, amblem ve benzerlerini yapmak, yazılar yazmak,

6. Yasaklanmış her türlü yayını okula, okula bağlı yerlere sokmak veya yanında bulundurmak,

7. Kişisel durumu ve adresi ile ilgili bilgileri okula yanlış bildirmek,

8. Okul yetkililerinin ve disiplin kurulunun çağrılarına uymamak, çağrı yazılarını almaktan kaçınmak,

9. Kumar oynamak veya oynatmak,

10. Öğretmen veya okul yönetimi tarafından verilen görevlerin yapılmasına engel olmak,

11. Okulda bulunduğu halde kasıtlı olarak bayrak törenlerine katılmamak, özürsüz olarak Bayram törenlerine gelmemek,

c) Okuldan Tasdikname İle Uzaklaştırma cezasını gerektiren davranışlar:

1. Hırsızlık yapmak,

2. Okulla ilişiği olmayan kimseleri okulda veya okula ait yerlerde barındırmak,

3. Okulca verilen kimlik kartında veya başka belgelerde değişiklik yapmak, sahte belge düzenlemek, üzerinde değişiklik yapılmış belgeleri kullanmak, bu belgelerin sağladığı haklardan başkalarını yararlandırmak,

4. Yasaklanmış kitap, dergi, broşür, gazete, bildiri, beyanname, ilan ve benzerlerini dağıtmak, duvarlara ve diğer yerlere asmak, yapıştırmak, yazmak, okul araç ve gereçlerini bu amaçlar için kullanmak,

5. Okul sınırlan içinde herhangi bir yeri okul yönetiminden izinsiz olarak eğitim ve öğretim amaçları dışında kullanmak veya kullanılmasına yardımcı olmak,

6. Okulun bina, eklenti ve donanımlarını, okula alt taşınır veya taşınmaz malları tahrip etmek,

7. Ders, sınav ve diğer faaliyetlerin yapılmasını engellemek veya arkadaşlarını bu eylemlere katılmaya kışkırtmak,

8. Öğretmenlere, yöneticilere, memurlara ve diğer görevlilere hakaret etmek, karşı gelmek, onların okulda veya eklentilerinde görevlerini yapmalarına engel olmak,

9. Okula yaralayıcı, öldürücü aletler, silah ve patlayıcı maddeler getirmek veya bunları bulundurmak,

       10. Zor kullanarak veya tehditle kopya yapmak veya yapılmasını sağlamak,

11. Okulda içki içmek, içkili olarak okula gelmek veya uyuşturucu madde kullanmak,

12. Türk Bayrağı'na, Sancağı'na kasırlı olarak saygısızlık yapmak,

13. Milli ve manevi değerleri sözle, yazıyla veya başka bir şekilde aşağılamak, bu değerlere küfretmek, 

14. Kendi yerine başkasını sınava sokmak, başkasının yerine sınava girmek,

15. Okul içinde siyasi partilerin, bu partilere bağlı yan kuruluşların, ideolojik amaçlı dernek ve kuruluşların veya sendikaların siyasi ve ideolojik görüşleri doğrultusunda eylem düzenlemek, başkalarını bu gibi eylemleri düzenlemeye kışkırtmak, düzenlenmiş eylemlere etkin biçimde katılmak,

16. Herhangi bir kurum, dernek, örgüt ve parti adına üye kaydetmek; para toplamak veya bağışta bulunmaya zorlamak,

ç) Örgün Eğitim Dışına Çıkarma Cezasını gerektiren davranışlar

1. Kişileri veya grupları dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezheplerine göre ayırmayı, kınamayı, kötülemeyi amaçlayan bölücü toplu eylemlere katılmak,

2. Disiplin ile ilgili işleri ve disiplin kurulunun çalışmasını zor kullanarak veya tehditle engellemek, 

3. Okulda uyuşturucu madde ticareti yapmak,

4. İffetsizliği tespit edilmiş olmak, herhangi bir kimsenin iffet ve namusuna tecavüz etmek, 

5. Güvenlik kuvvetleri tarafından aranan kişileri okulda veya okula ait yerlerde saklamak ve barındırmak,

6. Okula, derslere, sınavlara girilmesine, ders veya sınavların yapılmasına engel olmak, dersteki öğrencileri dışarı çıkarmak, çıkarmayı kışkırtmak ve zorlayıcı davranışlarda bulunmak,

7. Okul içinde ve dışında tek veya toplu halde okulun yöneticilerine, öğretmenlerine ve diğer personeline karşı saldırıda bulunmak, bu gibi hareketleri düzenlemek veya kışkırtmak,

8. Okulun bina,eklenti ve donanımlarını, okula ait taşınır veya taşınmaz malları kasıtlı olarak tahrip etmek,

9. Okul içinde veya dışında yaralayıcı, öldürücü her türlü, silah, patlayıcı maddeler kullanmak suretiyle herhangi bir kimseyi yaralamaya teşebbüs etmek, yaralamak, öldürmek, maddi ve manevi zarara yol açmak,

10. Kişi veya kişilere her ne sebeple olursa olsun eziyet etmek, işkence yapmak veya yaptırmak,

11. Kanun dışı kuruluşlara üye olmak, bu kuruluşlarda faaliyet göstermek, bu gibi kuruluşların propagandasını yapmak,

12 .Türkiye Cumhuriyeti'nin devleti ve milletiyle bölünmezliği, ülkesine ve Türkiye Cumhuriyeti'nin insan haklarına ve Anayasa' nın başlangıcında belirtilen temel ilkelere dayalı milli demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti niteliklerine aykırı miting,forum, direniş, yürüyüş, boykot ve işgal gibi ferdi veya toplu eylemler düzenlemek, düzenlenmesini kışkırtmak, düzenlenmiş bu gibi eylemlere katılmak veya katılmaya zorlamak,

13. Yol kesmek, adam kaçırmak, haraç almak.

İKİNCİ BÖLÜM

Ceza Takdirinde Dikkat Edilecek Hususlar ve Uygulama ile İlgili Esaslar

Ceza Takdirinde Dikkat Edilecek Hususlar

Madde 18- Disiplin cezaları takdir edilirken;

a) Öğrencilerin kişisel özellikleri,

b) Davranışın niteliği, önemi ve ne gibi şartlar altında yapıldığı,

c) Davranışın yapıldığı zamanki öğrencinin psikolojik durumu,

ç) Öğrencinin okul içinde ve dışındaki genel durumu,

d) Öğrencinin yaş ve cinsiyeti;

e) Öğrencinin derslerdeki ilgi ve başarısı,

f) Öğrencinin aynı öğretim yılı içinde daha önce ceza alıp almadığı,

g) Öğrencinin tüm kişiliği değil, yalnız söz konusu davranışının odak noktası yapılması gerektiği,

gibi hususlar gözönünde bulundurulur.

Uygulama ile İlgili Esaslar

Madde 19- Disiplin cezalarının uygulanmasında aşağıdaki esaslara uyulur:

a) Okuldan kısa süreli uzaklaştırma cezasının uygulanmasında;

1. Pansiyonlu okullarda, bu cezayı alan öğrencilerin disiplin olayının özelliği ve öğrencinin cinsiyetine, yaşına, ailesinin durumu ve oturma yerinin okula uzaklığına göre disiplin kurulu kararı ile cezalı bulunduğu süre içinde pansiyonda kalıp kalmamasına ve yemekhaneden yararlanıp yararlanmamasına karar verilir. 

2. Pansiyonda kalması engellenen öğrenci, velisine teslim edilir.

3. Okuldan kısa süreli uzaklaştırma cezası devamsızlıktan sayılmaz.

b) Okuldan tasdikname ile uzaklaştırma cezasının uygulanmasında;

Bu cezayı alan öğrenci ilgili okul müdürlüğü ve valiliğin olumlu görüşlerinin alınması şartı ile öğretim yılı sonunda eski okuluna dönebilir.

c) Örgün eğitim dışına çıkarma cezasının uygulanmasında;

Öğrencinin devam zorunluluğu bulunan okullara tekrar kayıt yaptırmasının mümkün olamayacağı hususu açıkça belirtir.

ç) işlenen suçlar ile bu suçların karşılığı olan cezalar uyumlu bir şekilde tespit edilir.

d) Tutuklu ve gözetim altında bulunan öğrencilerin savunmaları ilgili makamlara müracaat edilmek suretiyle alınır.

e) Okul yöneticileri, öğrencilerin okul içinde veya okul dışında olup doğrudan okul yönetimine duyurulan, yasal soruşturmayı gerektiren bir suç işlemeleri halinde ilgili makamları haberdar eder.

Kamu suçlarından dolayı haklarında tutuklama kararı verilip yakalanamadıkları veya teslim olmadıkları ilgili makamlarca okula bildirilen öğrenciler, okul eklentilerinde barındırılmaz ve ders, sınav, laboratuar, uygulama gibi eğitim-öğretim çalışmalarına ve okulun diğer faaliyetlerine alınmazlar.

Bu öğrencilerin, okulda ve eklentilerinde bulunduklarının anlaşılması halinde okul yöneticilerince derhal ilgili makamlar haberdar edilir.

Haklarında kamu davası açılmış bulunan öğrenciler için disiplin soruşturması yapılır, kamu davasının sonucu beklenilmeden ceza uygulanır.

f) Disiplin cezalarından “uyarma” ve “mahrumiyet” cezaları müdür, müdür yardımcıları, öğretmenler ile onur ve disiplin kurullarınca, diğer cezalar ise yalnız disiplin kurulu tarafından verilir.

Okul müdürü gerektiğinde yazılı savunmasının alınması şartıyla öğrenciye doğrudan

“kınama cezası” verilir.

Müdür, müdür yardımcıları, öğretmenler ve onur kurulunca verilen cezalar yazılı olarak disiplin kuruluna bildirilir.

g) Öğrencilerin davranış notu; her ders yılı veya dönem başında 5'lik not sistemi uygulanan okullarda “5”, 10'luk not sistemi uygulanan okullarda ise “10”dur.

Ceza alan öğrencilerin davranış notlarından 5'lik not sistemine göre;

1. “Okuldan kısa süreli uzaklaştırma” cezası için bir,

2. “Okuldan, tasdikname ile uzaklaştırma” cezası için iki,

3. “Örgün eğitim dışına çıkarma” cezası için üç,

not düşülür.

10'luk not sisteminde davranış notlarından cezalara göre 5'lik not sisteminde düşülen notun iki katı kadar not düşülür.

h) Öğrenciye cezayı gerektiren davranışından dolayı birden fazla disiplin cezası verilmez.

ı) Disiplin kurulunca verilen cezalar öğrencilerin dosyalarına işlenir.

i) Öğrencilere verilen;

1. “Uyarma”, “Mahrumiyet”, “Kınama”, “Okuldan Kısa Süreli Uzaklaştırma” cezaları okul müdürünün,

2. “Okuldan Tasdikname ile Uzaklaştırma” cezası ilçe öğrenci disiplin kurulunun,

3. “Örgün Eğitim Dışına Çıkarma” cezası üst disiplin kurulunun,

onayından sonra uygulanır.

Üst disiplin kurullarında görüşülmesi gereken disiplin dosyaları en geç bir hafta içinde bu kurullara gönderilir.

j) Cezalara itiraz edilmesi durumunda zaman kaybını önlemek için;

1. İtiraz dilekçesi, itirazda bulunulacak makama ulaştırılmak üzere okul müdürlüğüne verilir.

2. Okul müdürlüğü dilekçeyi ve dilekçede belirtilen itiraz gerekçeleri hakkındaki görüşlerini 55. maddedeki belgelerle birlikte dilekçenin okul idaresine verildiği tarihten itibaren 5 iş günü içinde üst kurullara gönderir.

3. İtiraz sonuçlanıncaya kadar ceza uygulanamaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Okul Disiplin Kurulunun Kuruluşu,

Görevleri ve Çalışma Usulü

Okul Disiplin Kurulunun Kuruluşu

Madde 20- Okul disiplin kurulu, her ders yılının ilk ayı içerisinde öğretmenler kurulunca gizli oyla seçilecek iki öğretmen, müdür başyardımcısı, müdür başyardımcısının bulunmadığı hallerde müdürün görevlendireceği bir müdür yardımcısı, onur kurulu ikinci başkanı ve okul aile birliğinin kendi içinden seçeceği bir öğrenci velisinden kurulur. Yeter sayıda öğretmen bulunmaması halinde, stajyer öğretmenler de disiplin kuruluna üye seçilebilir. Kadrolu öğretmen sayısı altı veya daha az olan okullarda ücretli öğretmenler de oylamaya katılabilirler ve üye seçilebilirler.

Yapılan seçimde oyların eşit çıkması halinde seçim yenilenir. Bu durumda da eşitlik bozulmazsa, kıdemi fazla olan öğretmen üye seçilmiş olur. Kıdemlerin de yıl olarak eşit olması halinde kuraya başvurulur.

Disiplin kurulu üyelerinin görevi, yenisi kuruluncaya kadar devam eder. Okul müdürlüğünce kabul edilebilecek bir özrü bulunmadıkça üyeler görevden ayrılamazlar.

Öğretmen ve öğrenci mevcudu geniş olan ve ikili öğretim yapan okullarda sabahçı ve öğlenciler için ayrı ayrı disiplin kurulu kurulabilir.

Yedek Üyelik

Madde 21- Disiplin kuruluna, aldıkları oy sırasına göre asıl üyelerden sonra üç de yedek üye seçilir. Asil üyeliğin boşalması veya üyenin özürlü yahut izinli bulunması halinde bu üyelik sıraya göre yedek üyelerle doldurulur.

Açık Üyelik İçin Seçim

Madde 22- Asıl ve yedek üyeliklerin boşalması nedeniyle disiplin kurulunun kurulamaması halinde açık bulunan üyelikler için yeniden gizli oyla seçim yapılır.

Disiplin Kurulu Başkanı

Madde 23- Disiplin kurulunun başkanı müdür başyardımcısıdır. Bulunmadığı hallerde müdürün görevlendireceği bir müdür yardımcısı veya müdürün görevlendireceği üyelerden biri kurula başkanlık eder. üyenin başkanlık/yaptığı durumlarda birinci yedek üye toplantıya katılır.

Okul Disiplin Kurulunun Görevleri

Madde 24- Okul disiplin kurulu, okulun düzen ve disiplini hakkında görüşmeler yapar ve kararlar alır. Kişisel olmayan genel disiplin işlerinin görüşüldüğü toplantılarda, varsa okulun rehberlik servisi ilgilileri, okul doktoru ve okul aile birliği başkanı da bulunur.

Okul Disiplin Kurulu;

a) Disipline aykırı davranışların nedenlerini inceler ve bunların ortadan kaldırılma yollarını arar.

b) Okul içinde ve dışında milli ve insanı bakımdan fazilet olarak kabul ettiğimiz iyi davranışlarda bulunan ve derslerdeki gayret ve başarılarıyla üstünlük gösteren öğrencilerin ödüllendirilmesine karar verir.

c) Disiplin kurallarına uymayan öğrencilerin yetiştiği çevre ve ailesi hakkında bilgi toplar, eğilimlerini, alışkanlıklarını inceler, bu amaçla okul rehberlik servisinden, sınıf veya danışman öğretmenlerden yararlanarak bunlarla sürekli işbirliği yapmak için gerekli kararları alır.

ç) Okulda disiplinsizliği hoş görmeyen bir “öğrenci kamuoyu” oluşturularak, disipline aykırı davranışta bulunan ve bulunabilecek olan öğrencileri kendi vicdanlarının ve öğrenci kamuoyunun kontrolünde tutma yollarını ve imkanlarını araştırır.

d) Öğrencilerin haz duyacakları, onlara başarı hazzını tattıracak faaliyetlere okulda daha çok yer verilmesi için gerekli önerilerde bulunur.

e) Her dönem başında toplanarak disiplin işleri bakımından okulun genel durumunu gözden geçirir ve alınması gerekli tedbirler hakkında okul yönetimine tekliflerde bulunur.

f) Disiplin konusunda incelemeler yapar; gerektiğinde okul yönetimine görüş bildirir ve tekliflerde bulunur.

g) Ders yılı veya dönem içinde meydana gelen disiplin olaylarının nedenleri ile alınan tedbirleri ve sonuçlarını tespit ederek ders yılı ve dönem sonunda bir rapor halinde okul yönetimine sunar.

h) Okul müdürünün havale edeceği disiplin olaylarını inceler, davranışların gerektirdiği kararları alır.

Toplantıya Çağrı

Madde 25- Disiplin kurulu, kurul başkanının çağrısı ile toplanır. Disiplin kurulu gerektiğinde bilgi almak üzere sınıf ve danışman öğretmenler ile rehberlik servisi yetkilisini toplantıya çağırabilir.

Toplantı ve Oy Çoğunluğu 

Madde 26- Disiplin kurulu, asil üyelerin ekseriyeti ile toplanır ve çoğunlukla karar verir. Disiplin kurulu, kurula iletilen disiplin olaylarına bakmak ve sonuca bağlamak zorundadır. Üyeler çekimser oy kullanamazlar. Asıl üyeler dışında toplantıya çağırılanlar oy kullanamazlar.

Okul müdürlüğünce kabul edilebilecek bir özrü bulunmadıkça disiplin kurulu üyeleri kurula katılmaktan kaçınamazlar. Disiplin konusu davranıştan şikayetçi olan veya zarar gören üye kurula katılamaz.

Kurula Sevk

Madde 27- Bir disiplin olayının meydana geldiğinin gerek doğrudan ve gerekse ihbar veya şikayet üzerine anlaşılması halinde, rehberlik servisi olan okullarda disiplin konusu öncelikle bu servise intikal ettirilir. Rehberlik servisinin en kısa zamanda vereceği rapor doğrultusunda konu onur kurulu veya disiplin kuruluna sevkedilebilir.

Rehberlik servisi bulunmayan okullarda ise konu okul müdürü tarafından doğrudan onur kurulu veya disiplin kuruluna sevkedilir.

Disiplin kurulu, olayı kurula gelişinden en geç bir hafta içinde karara bağlar. Bu sürenin yetmediği durumlarda, ara kararlar ve okul müdürünün onayı ile bir hafta uzatılabilir.

İfadelerin Alınması ve Delillerin Toplanması

Madde 28- Disiplin kuruluna sevk edilen öğrencilerin ve olayla ilgili tanıkların önce disiplin kurulu başkanı tarafından yazılı ifadeleri alınır. Olay sınıfta, topluluğun bulunduğu yerlerde cereyan etmişse bu topluluğun çoğunluğunun ifadesine başvurulur. Olayla ilgili bilgi ve belgeler toplanıp bir dosya düzenlenerek disiplin kuruluna sunulur.

Kurula Çağrılma ve Savunma Alınması

Madde 29- Disiplin kuruluna verilen öğrencilerin kurul tarafından yazılı ve gerektiğinde sözlü olarak savunmaları alınır. Sözlü savunmalar tutanağa geçirilir. Çağrı duyurusu yazılı olarak ve imza karşılığında yapılır.

Kurula Tekrar Çağrılma

Madde 30- Disiplin kurulu gerektiğinde, disiplin kuruluna verilen veya tanık olarak belirlenen öğrencileri dinlemek üzere kurula tekrar çağırır.

Bu öğrenciler çağrıya uyarak kurulca belirlenen gün ve saatte kurulda bulunmak zorundadır. Çağrıya özürsüz gelinmemesi durumunda dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre karar verilir. 

İfade ve Savunma Vermek İstemeyenler

Madde 31- İfade vermeyen, savunmada bulunmayan veya çağırıldığı halde gelmeyen öğrencilerin durumu bir tutanakla tespit edilir. Bunlardan disiplin kuruluna verilenler hakkında 30. maddenin ikinci fıkrası uygulanır. Tanık olduğu tespit edilip çağırıldığı halde gelmeyenler hakkında da ayrıca disiplin soruşturması yapılır.

Cezaların Takdiri

Madde 32- Bir öğrenciye ceza verilirken; 18. maddede belirtilen hususlar gözönünde bulundurulur.

Davranışların olumlu yönde olması veya öğrencinin davranışının değişeceğine kanaat getirilmesi durumunda disiplin kurullarınca bir alt gruptaki ceza verilebilir.

Gereken durumlarda varsa rehberlik servisinin kayıtlarından yararlanılır.

Kararların Yazılması

Madde 33- Kararlar gerekçeli olarak “Disiplin Kurulu Karar Defteri” ne yazılır veya daktilo edilerek bu deftere yapıştırılır, cezanın takdirinde esas alınan hususlar özetlenir, dayanılan yönetmelik maddeleri belirtilir ve karar bütün üyeler tarafından imzalanır. Karara katılmayan üye veya üyeler gerekçelerini yazarak imza ederler, kararlar, (EK-1)'e uygun şekilde yazılır.

Kararların yazdırılmasından, imzalatılıp okul müdürlüğüne sunulmasından, karar defterinin saklanmasından ve diğer yazışma işlerinden disiplin kurulu başkanı sorumludur.

Kararların Uygulanması

Madde 34- Disiplin kurulunca verilen “Uyarma, Mahrumiyet, Kınama ve Okuldan Kısa Süreli Uzaklaştırma” cezaları okul müdürünün onayı ile sonuçlandırılır. Öğrenciye duyurularak yürürlüğe konur.

“Okuldan Tasdikname ile Uzaklaştırma” cezası ilçe öğrenci disiplin kurulunun, “Örgün Eğitim Dışına Çıkarma” cezası ise üst disiplin kurulunun onayından sonra uygulanır.

Müdür, disiplin kurulu kararını kanun, yönetmelik ve usule aykırı bulur veya yerinde görmezse gerekçesini de belirterek konunun bir daha incelenmesini disiplin kurulundan ister.

Disiplin kurulu, müdürün itirazı ve gösterdiği nedenler doğrultusunda kararı yeniden inceler ve en geç beş iş günü içinde karara bağlar. Eski kararında ısrar etmesi halinde ısrarın gerekçesini belirtir.

İlçe Öğrenci Disiplin Kuruluna Gönderme

Madde 35- Müdür, disiplin kurulunun ısrar kararını uygun bulmazsa; kendi görüş ve tekliflerini de ekleyerek dosyayı görüşülmek ve karara bağlanmak üzere en geç beş iş günü içinde ilçe öğrenci disiplin kuruluna gönderir.

Okul Disiplin Kurulu Kararına itiraz

Madde 36- Uyarma, mahrumiyet ve kınama cezalarına itirazda bulunulmaz. Okul disiplin kurulunca verilen ve okul müdürünün onayı ile yürürlüğe konulan okul disiplin kurulu kararlarına karşı itiraz etmek isteyen veli veya 18 yaşını tamamlamış öğrenciler, tebliğ tarihinden itibaren beş iş günü içinde okul müdürlüğü kanalı ile ilçe öğrenci disiplin kuruluna itirazda bulunabilirler.

Disiplin Kurulunun Kurulamaması veya Karar Verememesi

Madde 37- Disiplin kurulunun kurulamadığı veya kurulduğu halde herhangi bir nedenle bir disiplin olayına bakmaktan çekinip karar veremediği durumlarda; müdür, görevlendireceği müdür başyardımcısı, müdür yardımcısı veya bir öğretmen tarafından hazırlanan ilk soruşturma dosyasına, kendi görüşünü de ekleyerek karar verilmek üzere ilçe Öğrenci disiplin kuruluna gönderir.

Davranış Notunun Düzeltilmesi 

Madde 38- Disiplin kurulu, davranış notu indirilmiş olan öğrencilerin durumunu, Ders Geçme ve Kredi Uygulaması yapılan okullarda her dönem sonunda, diğer okullarda ders kesiminde inceler, sonucu öğretmenler kurulunun görüşüne sunar.

Öğretmenler kurulu; davranış notları indirilen öğrencilerin durumlarını değerlendirerek davranış notlarını iade edebilir.

Cezaların Dosyalara İşlenmesi ve Silinmesi

Madde 39- Ceza alan öğrencilerin bu durumları dosyalarına işlenir. İleriki ders yılı veya dönemlerde söz konusu davranışları bir daha tekrarlamamaları ve iyi hallerinin görülmesi durumunda, okul disiplin kurulunun değerlendirmesi ve kararıyla, bu cezalarıyla ilgili kayıtları mezuniyet dönemleri

içerisinde dosyalarından silinir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İlçe Öğrenci Disiplin Kurulu İle Üst Disiplin Kurulunun Kuruluşu ve Görevleri

İlçe Öğrenci Disiplin Kurulunun Kuruluşu

Madde 40- İlçe öğrenci disiplin kurulu; ilçe milli eğitim müdürünün görevlendireceği bir şube müdürünün başkanlığında, okul disiplin kurulu başkanlarının iştirakiyle teşekkül eder.

Aynı türde birden fazla resmi ve özel okul bulunan ilçelerde, ilçe disiplin kuruluna,okul disiplin kurulu başkanlarının her tür okul için kendi aralarında seçecekleri birer üye iştirak eder.

Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkez ilçesinde ise ilçe disiplin kurulu; milli eğitim müdürünün görevlendireceği bir şube müdürünün başkanlığında yukarıda belirtilen esaslar doğrultusunda teşekkül ettirilir.

Bir ortaöğretim kurumu bulunan ilçelerde ilçe disiplin kurulu milli eğitim müdürünün görevlendireceği biri başkan olmak üzere iki şube müdürü ile okul disiplin kurulu başkanından oluşur.

İlçe Öğrenci Disiplin Kurulunun Görevleri

Madde 41- İlçe Öğrenci Disiplin Kurulu;

a) Okullardan onaylanmak üzere gönderilen okul disiplin kurulu kararlarını inceleyerek aynen veya değiştirerek karara bağlar.

b) Okul disiplin kurulunun kurulamadığı veya görev yapamadığı durumlarda bu kurulun görevlerini yapar, bu şekilde gelen dosyaları, dosya!arın geliş tarihini izleyen haftanın ilk gününden itibaren beş iş günü içinde karara bağlar.

c) Okul disiplin kurulu kararlarına karşı öğrenci velisi veya 18 yaşını tamamlamış öğrenci tarafından yapılan itirazları incelemek suretiyle verilen kararı öğrenci lehine değiştirir ya da itirazı reddeder.

ç) Okul müdürünün okul disiplin kurulu kararlarına yaptığı itirazı inceleyerek; itirazı reddeder veya değiştirerek karar verir.

d) Uygun bulduğu, örgün eğitim dışına çıkarma cezalarını onaylamak üzere üst disiplin kuruluna gönderir.

İtirazen incelenmek üzere gelen dosyaları geliş tarihini izleyen haftanın ilk gününden itibaren beş iş günü içinde karara bağlar.

İlçe Öğrenci Disiplin Kurulu Kararına İtiraz

Madde 42- İlçe öğrenci disiplin kurulu kararlarına itiraz etmek isteyen okul müdürü, ilçe milli eğitim müdürü, öğrenci velileri veya 18 yaşını tamamlamış öğrenciler, ilçe disiplin kurulu kararının kendilerine tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde üst disiplin kuruluna başvururlar.

Öğrenci velileri veya 18 yaşını tamamlamış öğrenciler tarafından yapılacak itirazlar 19. maddenin ( j ) bendi hükümleri doğrultusunda okul müdürlüğü kanalı ile yapılır.

Üst Disiplin Kurulunun Kuruluşu

Madde 43- İl milli eğitim müdürünün görevlendireceği bir milli eğitim müdür yardımcısının başkanlığında, il merkezindeki ortaöğretim kurumu müdürlerinin iştirakiyle teşekkül eder.

Aynı tür okul sayısı birden fazla olan il merkezlerinde Bakanlık öğretim birimlerini temsil edecek şekilde, okul müdürlerinin kendi aralarında seçecekleri birer müdür bu kurula iştirak eder.

Üst Disiplin Kurulunun Görevleri

Madde 44- Üst Disiplin Kurulu;

a) Üst disiplin kurulu ilçe öğrenci disiplin kurulundan onaylanmak üzere gönderilen kararları inceler ve karara bağlar.

b) İlçe öğrenci disiplin kurulu kararlarına karşı öğrenci velileri veya 18 yaşını tamamlamış öğrenciler tarafından yapılan itirazları inceleyerek öğrenci lehine değiştirir veya itirazı reddeder.

c) Okul müdürlerinin, ilçe milli eğitim müdürlerinin ilçe öğrenci disiplin kurulu kararlarına yaptığı itirazları inceleyerek karar verir.

ç) Her dönem sonunda toplanarak; okullardaki disiplin durumunun genel bir değerlendirmesini yapar, gelecek yıllarda disiplin olaylarının önlenmesi yönünde alacağı kararları okullara ulaştırmak üzere ilçe milli eğitim müdürlüklerine bildirir.

d) Her ders yılı sonunda il genelinde cereyan eden disiplin olaylarını “Öğrenci Disiplin Olayları Bilgi Toplama Formu”na doldurup doğrudan Bakanlık Araştırma, planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığına gönderir.

Üst Disiplin Kurulu Kararına İtiraz

Madde 45- Üst disiplin kurulunun onayından sonra yürürlüğe giren “Örgün Eğitim Dışına Çıkarma” cezasına itiraz etmek isteyen milli eğitim müdürü, okul müdürü, öğrenci velileri veya 18 yaşını tamamlamış öğrenciler, üst disiplin kurulu kararının kendilerine tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde Bakanlık öğrenci disiplin kuruluna başvururlar.

Öğrenci velileri veya 18 yaşını tamamlamış öğrenciler tarafından yapılacak itirazlar okul müdürlüğü kanalıyla yapılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

İlçe Öğrenci Disiplin Kurulu İle Üst Disiplin Kurulunun çalışma Usulleri

Toplantıya Çağrı

Madde 46- Disiplin kurulları, başkanının çağrısı üzerine toplanır.

Toplantı gündeminin belirlenmesi, ilgililere duyurulması ve kurul çalışmalarının düzenli bir şekilde yürütülmesi başkan tarafından sağlanır.

İlçe öğrenci disiplin kurulu ve üst disiplin kurulu, üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır. Kararlar çoğunlukla alınır. Oylama açık şekilde yapılır ve çekimser oy kullanılmaz. Oyların eşitliği halinde başkanın olduğu taraf çoğunluk sayılır.

Karar Süresi ve Usul İşlemleri

Madde 47- Disiplin kurulları, disiplin dosyasının kurula intikalinden itibaren en kısa sürede konuyu görüşmek üzere toplanır. Kurullar dosyada eksik gördüğü hususları ilgililere tamamlattırır. Gerektiğinde ilgili mercilerden bilgi isteyebilir. Görüşme tamamlandığında alınan kararın özeti üyeler tarafından bir tutanakla tespit olunur. üst disiplin kurulunun karar verme süresi 15 günü geçemez. 

Kararlar verildikleri tarihten itibaren en geç bir hafta içerisinde kuruldaki görevliler tarafından gerekçeli olarak oy birliği veya çoğunlukla verildiği belirtilerek yazılır; başkan ve üyeler tarafından imzalanır. Karşı görüşte olanlar sebeplerini yazar ve imzalarlar.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Çeşitli Hükümler ve Yürürlük

BİRİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Yönetim Tedbiri

Madde 48- Müdür, suç isleyen öğrenciyi, bir taraftan disiplin kuruluna sevketmekle birlikte, gerektiğinde disiplin kuruluna sevkten önce veya sonra, kovuşturmanın tamamlanmasını ve sonucunu beklemeden acele bir tedbir olmak üzere uygun göreceği süre kadar geçici olarak okuldan uzaklaştırabilir. Bu durumdaki öğrenciler ders ve sınavlarla diğer faaliyetlere alınmazlar.

Disiplin kurulu, davranışın öğrencinin okulda kalmasında, ders ve diğer faaliyetlere katılmasında, sınavlara girmesinde sakınca yaratacak nitelik ve derecede ağır olması halinde öğrencinin okulda kalmasının sakıncalı olacağını okul müdürlüğüne bildirir. Bu konuda takdir müdüre aittir.

Tedbirin alınmasını izleyen en geç üç gün içinde öğrenci hakkında soruşturmaya başlanır ve disiplin kuruluna sevk ile en geç bir hafta içinde disiplin kurulunca durumu karara bağlanır. Aksi takdirde alınan tedbir kendiliğinden kalkmış sayılır. Zorlayıcı ve haklı nedenler varsa bu tedbir en çok iki kez daha yenilenebilir.

Buna rağmen disiplin işleri sonuçlanmamışsa ilgili öğrencinin okula devam edip etmemesi, yatılı öğrenci ise Bakanlıkça yeni okulu tespit edilip sonuç okula bildirilinceye kadar öğrencinin mağduriyetini önlemek bakımından okulunda kalıp kalmayacağı hususu valiliğin onayına bağlanır.

Öğrencilerin sebep olduğu olağanüstü durumlar karşısında müdür, tedbir olmak üzere okulun ve eklentileriyle pansiyonların en çok üç gün öğretime kapatılması gerektiğini milli eğitim müdürlüğüne teklif edebilir.

Zararın Ödetilmesi

Madde 49- Okul mallarına zarar verildiği takdirde meydana gelmiş olan zararların ilgililere ayrıca ödettirilmesi için okul müdürlüğünce gerekli işlemler yapılır.

Okul Dışından Bitirme Sınavları

Madde 50- Okul dışından bitirme sınavlarına girenlerden, sınavların normal sürdürülmesine engel olanlar ve sınav komisyonu üyelerini tehdit edenler veya saldırıda bulunanlar hakkında disiplin kurulunca işlem yapılır.

“Okuldan Tasdikname ile Uzaklaştırma” ve daha ağır ceza alanlar, o ilde okul dışından bitirme sınavlarının yapıldığı başka okul bulunmaması halinde, valiliğin onayı ile eski okullarında okul dışından bitirme sınavlarına girebilirler.

Ceza Alan Öğrencilerin Sınavları

Madde 51- Okuldan kısa süreli uzaklaştırma cezası olan öğrenciler bu cezalarını çektikleri süre içinde giremedikleri sınavların yerine sınava alınırlar.

Pansiyonlarda, Başka Okullarda ve İşletmelerde İşlenilen Suçlar

Madde 52- Kaldığı yurt veya pansiyonda, ders aldığı diğer okullarda veya işletmelerde meslek eğitimi görürken disiplin olaylarına karışan öğrencilerin bu durumları ilgililerce öğrencinin kayıtlı olduğu okula disiplin işlemi yapılmak üzere bildirilir.

Cezaların Bildirilmesi ve Uygulanması

Madde 53- “Uyarma', “mahrumiyet”, “Kınama” cezaları müdür, müdür başyardımcısı veya müdür yardımcılarından biri, diğer cezalar müdür tarafından öğrenciye bildirildikten sonra uygulanır.

Bütün cezalar velilere Tebligat Kanunu hükümlerine uygun olarak bildirilir ve tebellüğ belgesi soruşturma dosyasında saklanır.

İşlemden kaldırılan disiplin olaylarına ait belgeler iki yıl süreyle saklanır.

Ödüllerin Verilmesi

Madde 54- Disiplin kurulunca taltif edilen öğrencilerin adları özel olarak yapılacak bir toplantıda veya bayrak töreninde disiplin kurulu üyelerinin ve diğer öğretmenlerin huzurunda öğrencilere duyurulur. Takdir, teşekkür ve onur belgeleri velilere ulaştırılmak üzere ilgili öğrencilere verilir.

Bir ders yılının her iki döneminde, “Takdirname” alanlar ile bir önceki dönemde takdirname alıp okulu süresinden önce bitirenler, okulun yıllık iftihar listesine alınırlar. Bu liste okul idaresinin uygun göreceği bir günde bütün öğrenciler huzurunda müdür tarafından okunur.

Düzenlenecek Belgeler

Madde 55- Onaylanmak için veya itiraz üzerine ilgili kurullara gönderilecek dosyada aşağıdaki belgeler bulunur.

a) Yazılı ifadeler, savunma, varsa mahkeme kararı veya safahatı, soruşturma ile ilgili diğer belgeler,

b) Okul disiplin kurulu kararı onaylı örneği, (EK-l)

c) Üst disiplin kuruluna gönderilecek dosyalar için yukarıdakilere ilave olarak ilçe öğrenci disiplin kurulu kararının onaylı örneği, (EK-2)

ç) Bakanlık öğrenci Disiplin Kuruluna gönderilecek dosyalar için ayrıca üst disiplin kurulu kararının örneği, (EK-3)

d) İtiraz edilmişse buna ilişkin yazı veya dilekçe,

e) Kararların bildirildiğine ilişkin tebellüğ belgesi, (posta alındısı)

Bilgi Formu

Madde 56- Dönem ve ders yılı sonlarında okul müdürlüklerince; "öğrenci disiplin olayları bilgi formu” nun kendi okulundaki bilgileri ilgili hanesine işleyerek ilçe milli eğitimmüdürlüğüne, ilçe milli eğitim müdürlüklerince ilçedeki okulların toplu sonuçlarını il milli eğitim müdürlüklerine, il milli eğitim müdürlüklerince de ildeki okul türlerine göre gelen sonuçlar birleştirilerek Bakanlık Araştırma, planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığına gönderilir.

Gelen formlar ilgili dairece değerlendirilip, sonuçları okulların bağlı bulunduklar! öğretim dairelerine bilgi için gönderilir.

Madde 57- Bu Yönetmelikte sayılanlar dışında kalan diğer disiplin olayları da soruşturulur ve davranışın niteliğine göre disiplin kurulunca disiplin cezalarından biri takdir edilir. 

Madde 58- Aynı disiplin cezasının verilmesine neden olan aynı davranışın öğretim yılı veya dönem içinde tekrarlanması veya bu davranışın başka bir okulda yapılması halinde bir derece ağır ceza uygulanır.

Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat

Madde 59- 21.10.1978 gün ve 16441 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Ortaokullar ile Ortaöğretim Kurumları Disiplin Yönetmeliği ek ve değişiklikleri, bu Yönetmelikle ilgili genelge ve emirler ile diğer yönetmeliklerin teşekkür ve takdirname verilmesi ile ilgili hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde 1- İlköğretim kurumlarına ait bu konuda bir Yönetmelik çıkıncaya kadar 6, 7, 8. sınıf öğrencileri için bu Yönetmeliğin 16. maddesinin a, b, c bendlerindeki hükümler esas alınır.

Geçici Madde 2- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren disiplin kurulları bu Yönetmeliğe uygun hale getirilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Yürürlük-Yürütme

Yürürlük

Madde 60- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 61- Bu Yönetmelik hükümlerini Milli Eğitim Bakanı yürütür.

(EK-1)

OKUL DİSİPLİN KURULU KARARI ÖRNEĞİ

Karar No :

Karar Tarihi :

ÖĞRENCİNİN :

1. Adı ve soyadı:

2-Doğum tarihi:

3. Sınıfı, dönemi, bölümü ve okul numarası:

4. Paralı veya parasız yatılı ya da gündüzlü olduğu:

5. Başarı durumu

8. Sağlık durumu

7. Ailesinin ekonomik durumu:

8. Ailesinin birlikte oturup oturmadığı:

9. Anne-babanın sağ olup olmadığı:

10. Anne-babanın öz olup olmadığı:

11. Ailesinin yanında okuyup okumadığı:

12- Büyüyüp yetiştiği çevre:

13. Ailesinin oturduğu yer ve açık adresi:

14. Şimdiye kadar aldığı cezalar ve genel durumu:

15. Cezayı gerektiren davranışın yapıldığı yer ve tarih:

16. Cezayı gerektiren davranışın çeşidi:

17. Cezayı gerektiren davranışın nedeni:

18. Olayla ilgili olarak:

a) Cezalandırılan öğrencinin ifadesinin özeti:

b) Tanıkların ifadesinin özeti:

c) Varsa cezayı gerektiren davranışın tespitine 

yarayan diğer deliller:

19. Cezayı hafifleten veya şiddetlendiren nedenler:

20. Okul disiplin kurulunun kanaati:

21. Verilen cezanın çeşidi ve dayandığı yönetmelik 

maddesi:

Okul Disiplin Kurulu Başkanı üyeüye

UYGUNDUR

.. ./ .../199...... 

Mühür ve imza

Okul Müdürü

(EK-2)

İLÇE DİSİPLİN KURULU KARARI ÖRNEĞİ

Karar No :

Karar Tarihi :

ÖĞRENCİNİN :

1. Adı ve soyadı:

2. Doğum tarihi:

3. Okulu:

4. Sınıfı, dönemi, bölümü ve okul nosu:

İLÇE ÖĞRENCİ DİSİPLİN KURULU KARARI

İlçe Öğrenci Disiplin Kurulu Başkanı üyeüye

(EK-3)

ÜST DİSİPLİN KURULU KARARI ÖRNEĞİ

Karar No :

Karar Tarihi :

ÖĞRENCİNİN :

1. Adı ve soyadı:

2. Doğum tarihi:

3. Okulu:

4. Sınıfı, dönemi, bölümü ve okul nosu:

ÜST DİSİPLİN KURULU KARARI

BAŞA DÖN